Blog Listem
29 Ekim 2010 Cuma
Yeni kitab
25 Ağustos 2010 Çarşamba
Füzulidən tərcümə (Saqinamə)
Fərasət bayrağın yüksəltdim həmən
Dunyaya salaraq hikmətli nəzər
Yaranış mülkünə eylədim güzər
Meyxanə tək uyğun, görmədim bir yer
Piri-Muğan kimi yetişkin bir ər
Ona gileyləndim zaman zülmündən:
Mənə cövr eləyir bu devran nədən?
Müdrik ulu ərmiş düşünüb durdu
Mənə xitab edib böylə buyurdu:
Zamanı qınama, tale düyünün
Ağıl üzündəndir yaxşıca düşün
Yanlış xəyallara ağıl dalaraq
Qəzanın tərsinə davrandı ancaq
Muğan daru-ul şəfa seyrinə var get
Bu dərdin dərmanın ondan sual et
Qədəh gərdişinə tabedir zaman
Qədəh gərdişindən şad olur cahan
Könlünü sarsıtma yersiz kədərdən
“Yeddi cam” bağından çiçəklər dər sən
Fələklər seyrindən düşmə təşvişə
“Yeddi cam” meyinden iç şişə-şişə
Dünyaya nur saçan günəş tək şad ol
Yeddi gün şarab iç qəmdən azad ol
Yekşənbə günündə şarab iç bayıl
Sonrakı yekşənbə huşa gəl, ayıl
Şarab üçün paran yoxdursa əgər
Söylə darmadağın olsun fələklər
Düşənbə günü də şarab günüdür
Könül atəşini şarabla söndür
Məzə lazımdırsa istə fələkdən
Aydan bircə dilim göndərsin həmən
Ərğəvan meydən iç qoy qızışsın baş
Obiri seşənbəyə sərxoşca ulaş
Zahid yasaqlardan danışsa birdən
Günahını merrix üstünə at sən
Şarabsız olmasın çərşənbə süfrən
Obir çərşənbəyə sərxoş ulaş sən
Çalış məclisində bulunsun fələk
Utarod və günəş rəqs eyləyərək
Pəncşənbə günü şarab iç öylə
Kədərdən azad ol şərqilər söylə
Bayqın xəyalından bir şey itirsən
Duyarlı bercisdən sual et həmən
Cümədən cüməyə kam al şarabdan
Öylə et ki, mudam sərxoş olasan
Əgər saz lazimsa işarə eylə
Zöhrə məclisinə gəlsin həvəslə
Şənbə gəldiyində ayılmamış ol
Şənbədən şənbəyə sərxoşluqla dol
Saqınmaq istəsən kötülüklərdən
Zühəli qapında qoruqçu et sən
Sirlər xəzinəsin açdı ol ərən
Saqiyə işarət eylədi həmən:
Bu miskin könüldən yükü götürün
Onun dodağına şarab ötürün
Ağla işıq verən şaraba sal meyl
Qaranlıq doğuran şaraba deyil
Şəriət zövq alan şarabdan iç gil
Şəriətdə haram olandan deyil
Ərmiş istəyiylə bir cam saqidən
Şarab alib içdim ehtiyatla mən
O camdan içərim şövqilə doldu
Mükəmməl fərəhlə zövqilə doldu
Mərifət qapısı açıldı mənə
Boş könlüm sirlərə oldu xəzinə
Mərhəba ey saqi ki, sən müxtəsər
Mən tək dərdiməndə eylədin nəzər
Mey içdik söküldü bəndlər dildən
Indi sirlərimə qulaq as lütfən
Saqın qafil olma mey süzməyindən
Saqiya, mey ver gil qədəh-qədəh sən
Səb-ül Məsani(1) tək doldur yeddi cam
Doldur qədəhləri ard-arda müdam
Bakı—19/04/2009
Füzulidən tərcümə (xanəndə ilə söhbət)
Sirlər dünyasına dolmuşdu aləm
Söylədim sən ey dost, sayqın arxadaş
Məni feyzi-yab et sən yavaş-yavaş
Xanəndə heç bir saz qullanmayaraq
Diliylə şərqilər söylədi ancaq
Sözdən qüvvət alıb o asta-asta
Bilinməz sirləri edirdi ifşa
Sordum ki, bu feyzin qaynaği nədir
Ki zatında yoxdur ozgəlik, kibir
Dedi: ruhanidir gördüyün əsər
Orda nadanlıqdan yoxdur bir xəbər
Özgəyə meyl etmə dost sirrini sən
Özgədən eşitmə eşit özündən
Iradəsiz Neyə sir vermə aman
Versən, eyləyəcək rüsvayi— cahan
Dəflə də dərddaşlıq məsləhət deyil
Bir sillə dəyərsə ifşa edər bil
Çəngi məhrəm etmə iç dünyana sən
Hər yoldan ötənə danışar səndən
Udla dostluq etsən sir vermə saqın
Onda zəka yoxdur itirmiş ağlın
Gizlət sirlərini Tənburdan hər an
Yoxsa eylər səni rüsvayi— cahan
Qanuna sirrini saqin vermə gil
Sirrini faş eylər o, sirdaş deyil
Bu firqəylə görüş haramdır, nədən?
Çünkü sir saxlamaz olmuşlar həmən
Qəza və qədərdən deyilsən agah
Ki necə bir tutruq ərz etmiş ol şah
Tutruqluq sənəti bir istedaddır
Əminlik, əmanət bir yaxşı addır
Cəmadat məhrumdur bu istedaddan
O üzdən bu yüklə yüklənmiş insan
Qoruyub bu sirri naməhrəmlərdən
Onu sahibinə verməlisən sən
Cəmadata etmə içini aşkar
Qəza işlərindən uzaq dur, zinhar!
Sözün hikmətindən qafil olma gil
Söz insan cismində can kimidir bil
Hikmət ərənləri demişlər böylə
Dirilik və ölüm fərqlənir sözlə
Dünyada insandan yalnız qalır ad
Danış ki, yaşamın olmasın bərbad
Ancaq öylə danış sözlər söylə sən
Sonradan utanma xəcalətindən
Öylə qıl sözlərin hər zaman müdam
Həyat qanunu tək eyləsin davam
Batin sirlərini vermə kimsəyə
Zahir əhlinə sən zahirdən söylə
Müğənni, sən qəbul əhlinə varsan
Sözlə və avazla könüllər sarsan
Özgələr vəsfindən çəkin bir təhər
Mənim əhvalımı şərh et müxtəsər
Füzuli sayaqı oturmuşam lal
Izhara sığmayır bu əhval, bu hal
Xoş ol kəs ki, mənə rastlandığım an
Təqvadan danışsın, deyil şarabdan
Şarab vəsfi mənə düşməz o üzdən
Bəllidir şarabın halı əzeldən
24 Ağustos 2010 Salı
Əbulsəid Əbulxeyr (rübai)
23 Ağustos 2010 Pazartesi
Xaqanidən qəzəl tərcüməsi
29 Temmuz 2010 Perşembe
Füzulidən tərcümə
کاهنگ عیش خانه تبریز کرده ایی
28 Temmuz 2010 Çarşamba
Nasir Xosrov
22 Temmuz 2010 Perşembe
Mövlananın musiqi üzərinə görüşləri
16 Temmuz 2010 Cuma
Tərcümələr
Köksümdə nihan sən idin u mən qafil
Həp külli cahanda axtarırdım səni mən
Tüm cümlə cahan sən idin u mən qafil **
Karo Derderyan
1 Haziran 2010 Salı
Xəyyam
--> -->
Bizdən nə bir ad, nə də bir ima olacaq
Biz olmaz ikən cahan varıymışsa demək
Bizdən daha sonra da bu dünya olacaq
Sirri-əzəli nə sən bilərsən, nə də mən,
31 Mayıs 2010 Pazartesi
Oktavio Paz
sınırların, ayların bitdiyi oranın uzaqlığında
Sənsizliyin başladığı yerdən
İrəliyə doğru addımlayıram yavaşca
Ulduzlarla, şeirlə, uzaq dənizlərdə məni bəkləyən suların nəfəsi ilə.
Gecəyə anlam qazandırıram
Dan yerinin söküldüyü orada.
Və səhərlə qarşılaşıram.
Günbatan çağını yaradıram
yenə də qaranlıq öz daş yatağından qalxır
Xumar gözləri yorğunca dərin bir yuxu üçün bütün dünyaya dalır.
Mən ağacı
Buludları, qayaları, öngörü zövqünü
Günəşin ışınları parlamadan öncə tərəddüdlü görünən
Və aydınlıqda məhv olan yalanı qəbul edirəm.
Daha sonra
Quraq dağları
Zığlı kəndləri
Kiçik və gözəl gölməçənin varlığını
Bibərin sevgisizliyini və yandırıcılığını
Mənə daş atan yüngülağıl uşaqları
Məni ittiham edən kinli adamları
Və qorxunu
İçimə sindirirəm.
Umudu
Gündüzün yarısını
Günəşin həyəcanlı parlaqlığını
Və öz ərlərinin erkəkliyini məhv edib zövqsüzləşdirən qadınları.
Mən
yaxılmaq və bağırmağı yaradıram.
Gözəl mənzərələri
Zindanı
Bitləri
Siflis xəstəliyini
Sözbazları
Yapışqan və qan soran həşərələri
Səliqəsiz sevişmələri
Gecəyarısı bir məhkumu sorğu-suala tutmağı
Vicdan məhkəməsini
İttihamçını
Müttəhimi
Şahidi.
Diqqətlə baxacaq olsan
Bunların hər üçü də sənsən.
İndi sənin qurtarıcın kim olacaq?
Söz cadusunun hansı pıçıltıları ilə ittihamları rədd edəcəksən?
Ərizələr, istəklər, iddianamələr
Hamısı nəticəsizdir.
Bunlar məhkumluğun qapısını aça bilməzlər.
Bunlar darvaza deyillər, güzgüdürlər
Faydasız-
Yalnız əks etdirər.
Ya da xalqın içinə dönüş:
Bu aydınlıq heç bir zaman məni tərk etmir
Güzgüləri qıracağam
Öz təsəvvürlərimi param-parça edəcəyəm
Çünkü dan sökülüşündə müttəhim və ittihamçı bir-birlərini əyləndirirlər.
Bilgəliyin yalnızlığını və yalnızlığın bilgəliyini
Gündüzü su və çörəklə
Gecəni susuz
Qavrayıram
Kəndin quru torpaqları
Göz qapağı olmayan bir günəşin istisində məhv olmuşdur
Qorxunc bir baxışla.
Ah, ey bilgəlik!
Məhz indilikdə
Keçmiş və gələcək
Nə parlaqlıqla yatırlar,
nə də ümidlə.
Hər şey
Heç bir yerə çatmayan bu əbədiyətə doğru hərəkətdədir.
Oranın uzaqlığında
Yolların məhv olduğu
Sükutun susduğu yerdə
Mən ümidsizliyi kəşf edirəm
Mənə hamilə olan zehni.
Məni kəşf edən bir dostu kəşf edirəm
Tam mənə bənzəyir.
Və mənə heç bir bənzərliyi olmayan bir qadın
Mənim müxalifimdir:
Məndən süslənmiş və bayraqlarla bəzənmiş bir günbəz.
Mənim dalğalarımın ona doğru dırmaşdığı sahil
Mənim gözlərimin aydınlığı ilə
Yenidən abadlaşan xərabə bir şəhər.
Sükutun və bağırtıların ötəsində
Sözü tapıram.
Öz-özünü tapdığı azadlığı
Hər gün məni tapır.
Apar məni ey röyalar,
Apar məni, ana
Məni, sənin röyalarını görməyə zorla
Qaranlıqda addımlayıram, ayaqlarım daşlara ilişir yıxılıram.
Qalxıram
və bir daha yıxılmayım deyə,
yavaş-yavaş, tam ehtiyatla addımlayıram.
Ayaqlarım səssiz daşlara toxunur, quru yarpaqlara batır.
Bir başqası da mənim arxamca daşlar və yarpaqlar üzərində addımlayır:
Mən yavaşca yerisəm, o da yavaşca yeriyir.
Mən qaçsam, o da qaçır.
Geri dönüb baxıram:
Kimsə yoxdur.
Qaranlıq bacasızdır
Daima küçəyə qovuşan
Bu bucaqdan o bucağa gedirəm.
Məni nə gözləyən
Nə də izləyən var.
Ancaq mən
Yerə düşüb-qalxan bir adamı izləyirəm.
Bu adam məni gördüyündə deyir:
Heç kəs.
23 Mayıs 2010 Pazar
Əxtər xanım Mərəndli
Gördüm ağlar gözünü qaana dönüşdü cigərim
Sənin ağlar gözünə qatlaşa bilməz bəsərim
Yanağından süzülən göz yaşı iiçiimi yaxar
Könlümün yanğınına şahid olar çeşmi tərim
Gül yanağında sənin göz yaşı axdıqca gülüm
San qızıl gül üzərində şehə düşdü nəzərim
Gördüm ol yarpağı solğunca görünməkdədi çün
Zülmətin diblərinə çökdü mənim həndəvərim
Göz yaşın gördüyüm andan qara gün oldu könül
Göz yaşın oldu buxar, sanki dumanlandı sərim
Göz yaşı solduracaqdır o ala gözlərini
Canıma qıymadadır sevdicəyim, şol xətərim
Ey könül ağlama gil, ağlamağın yox səməri
Qurtulan varmıdı göz yaşı ilə? Yox xəbərim
Gül gülüm, gül üzünə çox yaraşır çün gülücük
Sən gülərkən ucalar da, açılar bal ü pərim
Əxtərin şeiri sənin hüsnünə həsr olmuş idi
Göz yaşındandı yarandı, belə parlaq əsərim
20 Mayıs 2010 Perşembe
Gəvən və külək
Gəvən və külək
“Hara belə tələsirsən?”
Küləkdən soruşdu gəvən.
“Bezdim yaşamaqdan bu tozlu çöldə,
çıxmaq istəməzmisin sən də səfərə?”
söylədi külək.
“Çox istərdim mən də səfərə çıxım uzaqlara
Ancaq nə yazıq ki, mıxlanmış yerə ayaqlarım yara.”
söylədi gəvən.
“Sən hara qoşursan böylə?
Lütfən, külək söylə!”
“Buranın dışında olursa hara,
Gedəcəm ora,
yalnız bu çöllükdən bəlkə canım qurtara”
dedi külək qaça—qaça.
Köksü səfər həsrəti ilə dolu gəvən
sanki içi yaxılarcasına söyləndi həmən:
“Yaxşı yolçuluqlar sənə arxadaş,
ancaq səni Tanrı ey yolçu yoldaş,
Bu qorxunc qumsal çöllükdən sağlıqla
qurtulduqdan sonra
Uzaqlardakı güllərə və yağmura
Çatdır mənim sevgilərimi, unutma!”
Şəfi Kədkəni
Çevirdi: G.G
1 Mayıs 2010 Cumartesi
Şəmsi—Təbriz
Şəmsi—Təbriz
Köyündən çoxları gəlib gedərlər,
Həsrətdən göz yaşı səpib gedərlər.
Mən sənin vəfalı dostunam inan!
Özgələr külək tək əsib gedərlər.
*
Əgər başqasıyla bulunsam birdən,
Lönlümdə kimsəyə yer vermərəm mən.
Birinin günəşi batdığı zaman,
Önünə bir çıraq alar məcburən.
Baba Tahir Üryan
Baba Tahir Üryan
Bir vəsl ü biri hicran sevər hey
Bir dərd ü biri dərman sevər hey
Mənim könlüm bu istəklər içində
Onuu istər ki, həp canan sevər hey
Simin Behbehani
Simin Behbehani
Həyat sevgisi
Həyat qanımıza qarışmış bizim,
Umutsuzluqları ruhumuz dandı.
Bir ənqa od tutub yandıysa, onun,
Külündən başqa bir ənqa yarandı.
*
Cismimiz bir dağdır, vüqarlı bir dağ
Dağa təsir etməz nə sel, nə də su
Ruhumuz dənizdi, coşqun bir dəniz
Dənizin tuufandan yoxdur qorxusu
*
O qədər ev yıxan qüdrətli sellər
Gəlib dənizlərdə tutdular qərar
Şöhrət çün bir işi görən kimsələr,
Biz dahilər ara itib batdılar.
Ərdəbil 1987
Məlik üş Şüəar- Bahar
Bulaq və daş
Sal dağdan ayrıldı coşğun bir bulaq
Böyük bir daş ilə qarşılaşaraq
Astaca söylədi ey mehriban daş
Yol ver burdan keçim mən yavaş yavaş
Ancaq qəlbi qara təkəbbürlü daş
Onu vurub dedi: “Burdan uzaqlaş!
Sellər qarşısında tərpənmədim mən
Sən kimsən tərpənim sənin önündən”
Daşın cavabından sınmadı bulaq
Torpağı qazmağa başladı ancaq
Xeyli zəhmət çəkib təlaş edərək
O daşın böyründən yol açdı gerçək
Zəhmətlə hər şeyə yetərsən yəqin
Zəhmət ziynətidir bəşəriyyətin
Daima ümidlə zəhmətə qatlaş
Ümidsizliklərdən ölüm verer baş
Sarsılmaq bilməsən çalışmalardan
Hafiz Şirazi- Qəm yemə!
Hüzn evi ən son, olar tam bir gülüstan qəm yemə!
Dərdə batmış könlüm, heç əndişələnmə, bilmiş ol,
Buu düzənsizlik tapar bir nəzmi- asan qəm yemə!
Ömr yaazı gəldiyində gül çiçəkdən bir çələng,
Baaşına hörmüş olarsan mürği-xoşxan qəm yemə!
Ya bizim istək yolunda sürmədi çərxi-fələk,
Hər zaman bir yöndə getməz çərxi-dövran qəm yemə!
Gəl umudsuz olma, çün vaqif deyilsən qeybdən,
Pərdə arxaasında vardır sirri-pünhan qəm yemə!
Kə´bə eşqilə biyabanlarda sən düşsən yola,
İncidərsə caanını xari-məğilan qəm yemə!
Ey könül, sellər sökərsə varlığın ərkanını,
Rəhbərin Nuhdursa, tüğyan etsə tuufan qəm yemə
Yar yolunda biz rəqiblərdən nələr çəkdik, nələr,
Həpsini yaxşıı bilir ol hali-gərdan qəm yemə.
Gərçi mənzil çox xətərli, məqsəd olmuş çox uzaq,
Bilmiş ol kim, hər yol iiçin vardı paayan qəm yemə!
Sərt qaranlıqlarda, fəqr iiçində ömrün keçsə də,
Hafizaa, verdin sənin olmuşsa Quran qəm yemə!